Actueel: 2020

Op het adres 8966 Helen Street in het oosten van Detroit staat de moderne fabriek van Flex-N-Gate. Deze toeleverancier voor de auto-industrie biedt werk aan 600 personen – waarvan 60 procent uit de Motor City afkomstig is – en levert de stad ieder jaar miljoenen dollars aan belastinggeld op. Vier jaar geleden was het stuk grond waarop het complex nu staat nog een onooglijke vlakte. Maar dankzij inspanningen van het bedrijf zelf, het stadsbestuur en de omwonenden kon in 2018 de fabriek worden geopend in een van de meest kwetsbare buurten van Detroit. Op de eerste sollicitatieronde van Flex-N-Gate van 500 vacatures kwamen 16.000 reacties.

Op dinsdag 25 februari 2020 gaf Mike Duggan (zie bovenstaande foto), burgemeester van Detroit sinds 2014, zijn zevende State of The City-toespraak in een fabriekshal van Flex-N-Gate. In veel Amerikaanse steden is het gebruikelijk dat de burgervader ieder jaar een toespraak (zie onderstaande video) geeft waarin verantwoording aan de kiezers wordt afgelegd, alsmede de plannen voor de toekomst worden toegelicht.

Voordat Duggan aan zijn speech begint, stelt hij eerst zijn team voor en bedankt hen voor hun inzet. Daarna vertelt de burgemeester de honderden aanwezigen over het voornemen van General Motors (GM) vorig jaar een fabriek in Detroit te willen sluiten. Omdat 2.000 arbeiders hun baan dreigden te verliezen moesten de Motor City en de autoproducent het in de media ontgelden. ‘It was defeatism all over,’ aldus de burgemeester. ‘But there’s no defeatism in City Hall.’ Achter de schermen begon hij direct na bekendmaking van het nieuws te onderhandelen met GM-topvrouw Mary Barra: ‘We were there for you when we built that plant in the 80’s. We were there for you during your bankruptcy. Your headquarters is here. Your engineering force is here. And you have to build the cars of the future somewhere. Isn’t Detroit the right place to do it?’ Duggan kreeg bij zijn reddingspoging onder meer hulp van de belangrijkste vakbond in de auto-industrie, de United Automobile Workers (UAW) en Gretchen Whitmer, de gouverneur van Michigan. ‘And then the unthinkable happened.’ Eind januari 2020 maakte GM namelijk bekend meer dan twee miljard dollar in de fabriek te investeren, zodat er in de nabije toekomst volledig elektrische auto’s geproduceerd kunnen worden.

Detroit is volgens Duggan op een keerpunt in zijn geschiedenis beland. ‘We’re not talking about decline and defeat anymore. We’re talking about growth.’ Hoewel de stad de weg omhoog gevonden heeft, is waakzaamheid echter wel geboden. De burgemeester refereert aan plekken als San Francisco, Brooklyn en Austin die al eerder een vergelijkbaar proces doorliepen, en waar de ongelijke verdeling van de toegenomen welvaart de verhoudingen onder druk zette. Duggan: ‘What are we going to do to make sure that does not happen here?’ Om ervoor te zorgen ‘that Detroiters are benefiting fairly from this recovery’ is er een speciale commissie ingesteld die bij elk besluit van het stadsbestuur zich zeven vragen moet stellen (zie onderstaande foto). De burgemeester zal de rest van zijn toespraak besteden aan het aflopen van deze vragen.

Detroiters betalen voor een autoverzekering gemiddeld ongeveer 400 dollar per maand. Dat is bijna het dubbele van wat in de rest van de staat Michigan gangbaar is. Duggan en de gemeenteraad strijden er al jaren in het staatsparlement voor deze kosten voor de inwoners van de stad omlaag te krijgen. En na verschillende tegenslagen kan de burgemeester nu eindelijk goed nieuws melden. Op 2 juli zal er een wet in werking treden waardoor mensen met een zorgverzekering, of een werkgever die een eigen autoverzekering heeft, niet meer dubbel verzekerd hoeven te zijn.

Het stadsbestuur doet er ook alles aan om de toegang tot kapitaal voor Detroiters die een onderneming willen beginnen te verruimen. Zo is het Motor City Match-programma, waarbij elk kwartaal 500.000 dollar aan subsidies aan starters wordt verleend, al een aantal jaren succesvol. Daarnaast kunnen ondernemers die buiten Greater Downtown actief zijn een beroep doen op het Strategic Neighborhood Fund, dat gevuld is met miljoenen dollars verkregen van grote ondernemingen. Een gebied dat als model voor de rest van de stad moet dienen is de omgeving rondom Livernois Avenue. Vorig jaar lag de straat in het noordwesten van Detroit langdurig open omdat de stroepen werden verbreed. In de inmiddels opgeknapte commerciële corridor openden in 2019 16 nieuwe winkels de deuren, waarvan 15 in handen zijn van zwarte ondernemers. ‘This is what we are trying to build,’ verklaart Duggan. ‘This is what we can do if we believe everybody deserves an opportunity.’

In november 2019 is de verkoop van marihuana voor medicinaal en recreatief verbruik in Michigan gelegaliseerd. Maar van de 40 verkooppunten in Detroit is 90 procent in bezit van mensen die niet uit de stad zelf afkomstig zijn. ‘And that aint right,’ meent de burgemeester. ‘Detroiters should get a fair share of that new wealth.’ Duggan belooft daarom in de toekomst de helft van de nieuwe vergunning toe te wijzen aan Detroiters.

‘Detroit is seeing growth we haven’t seen in decades, but we don’t want to replicate what’s happened in places where gentrification forced out many long-term black residents,’ vervolgt de burgemeester zijn verhaal. ‘As people move in, how do we protect the affordability for people that never left?’ Duggan stelt onder meer dat er dankzij een speciaal fonds van 25 miljoen dollar de komende 20 jaar 10.000 sociale-huurwoningen behouden kunnen blijven. Daarnaast moeten nieuwe projecten die subsidie van het stadsbestuur ontvangen minstens 20 procent van de huizen tegen sociale-huur aanbieden. ‘You have a city government that is fighting for the people who stayed,’ benadrukt de burgemeester. ‘I won’t lose sight of the fact that I wasn’t elected by the people who left. I was elected by the people who stayed. And we’re going to make sure they’re protected!’ Bijzonder trots is Duggan op de 21.000 vervallen panden die sinds 2014 in de stad zijn neergehaald: ‘The most succesful demolition effort in the US!’ De volgende uitdaging is geld te vinden om de laatste 17.000 verlaten woningen te slopen en nog eens 8.000 huizen op te knappen (de voorgaande jaren werden al 9.000 panden gerenoveerd). ‘For 55 years, leaders have failed to fix blight in this city. And I am going to fight for every single neighborhood for as long as I’m here,’ verklaart de strijdvaardige burgervader. ‘We can be the mayor and council that eliminate blight in this city if we work together. We have to find a solution.’

In 2013 beloofde Mike Duggan tijdens zijn verkiezingscampagne voor het burgemeesterschap nog dat hij een eind zou maken aan de bevolkingskrimp in de stad. Maar dat bleek een brug te ver. Uit cijfers van de U.S. Census (volkstelling) valt wel op te maken dat de afname van het aantal inwoners steeds kleiner wordt. Zo verloor Detroit tussen de zomer van 2016 en de zomer van 2017 nog 2.695 burgers, en in dezelfde periode een jaar later nog maar 1.526 mensen. Om in de komende jaren voor het eerst in meer dan een halve eeuw een groei van het aantal inwoners te kunnen melden, stelt het stadsbestuur, naast de al eerder door de burgemeester besproken onderwerpen, ook de volgende thema’s centraal:

– Huisuitzettingen
Na de kredietcrisis daalden in Detroit de ozb-waarden nauwelijks mee met de huizenprijzen. Het gevolg, aldus Duggan: ‘Detroiters were overassessed.’ Talloze huizenbezitters liepen betalingsachterstanden op en moesten vrezen hun woning te verliezen. Het stadsbestuur kan het geld dat toentertijd te veel is betaald niet meer terughalen. Maar de burgemeester heeft na zijn aantreden wel direct werk van de zaak gemaakt. En, zo meent hij: ‘Today we’re assessed fairly.’ Mensen met betalingsachterstanden kregen bovendien hulp en in sommige gevallen zelfs kwijtschelding van hun schuld. Mede door deze maatregelen daalden het aantal huisuitzettingen wegens betalingsachterstanden van 5.810 in 2015 naar 357 in 2019 (-94 procent). ‘If we’re going to keep people in their homes, we must prevent foreclosures,’ aldus de burgemeester.

– Onderwijs
Duggan steekt in zijn speech uitvoerig de loftrompet over ‘Detroit Promise’. Dankzij dit programma is de Motor City de eerste Amerikaanse stad die gratis hoger onderwijs kan aanbieden. Alle Detroitse scholieren kunnen kosteloos een 2-jarige opleiding aan een community college volgen, en voor leerlingen die toegelaten worden tot Wayne State University wordt het collegegeld zelfs vier jaar betaald. En dan verrijst er in de nabije toekomst, dankzij een gift van 100 miljoen dollar van de in Detroit geboren miljardair Stephen Ross, ook nog een campus van de University of Michigan in downtown Detroit. De burgemeester wil ervoor zorgen dat de zomerkampen die nu al in Ann Arbor, de thuishaven van de universiteit, worden georganiseerd, dan ook in Detroit plaats zullen vinden.

– Veiligheid
Om het aantal verkeersongelukken in de wijken aan te pakken zijn er sinds 2018 400 verkeersdrempels aangelegd. En de komende twee jaar komen er in de buurt van scholen en parken nog eens 800 bij.

Kinderen in Detroit blijken vaak bang voor de vervallen huizen in hun buurt. ‘But the second biggest fear of kids is stray dogs, and that’s a shame,’ stelt Duggan. Om daar wat aan te doen wordt onder meer de capaciteit van de verantwoordelijke instelling, de Animal Control Enforcement, uitgebreid en is er een speciaal alarmnummer ingesteld. Daarnaast zijn er strengere regels ingevoerd voor hondenbezitters die niet goed voor hun dier zorgen.

Detroit wil dit jaar 400 extra agenten aannemen. Om het beroep aantrekkelijker te maken is onder meer het salaris de afgelopen jaren flink opgetrokken: van 29.352 (2014) naar 42.000 (2020) dollar. Tussen 2014 (2.969) en 2019 (3.337) is het aantal agenten al toegenomen, maar genoeg is het nog niet. Duggan doet tot slot van zijn toespraak dan ook een dringende oproep: ‘Help us make the city a safer place.’

Op dinsdag vier februari jongstleden sprak president Donald J. Trump zijn derde State of the Union-toespraak uit. Het Amerikaanse staatshoofd maakte van de gelegenheid dankbaar gebruik om in de gunst te komen van de zwarte gemeenschap. Zo had hij onder meer Tony Rankins uitgenodigd. Deze zwarte veteraan werkt, na een tijd dakloos te zijn geweest, nu in een zogenaamde Opportunity Zone: een gebied in een minder kapitaalkrachtige wijk waar ondernemers naartoe worden gelokt met belastingvoordelen.

Ook aanwezig in Washington D.C. waren Stephanie Davis en haar dochter Janiyah uit Philadelphia. Volgens de president zat Janiyah, net als talloze andere Amerikaanse tieners, vast in een failliet systeem van publiek onderwijs. Van Trump kreeg de zwarte tiener daarom een beurs om zich in te schrijven op een school naar keuze. Enkele minuten daarvoor had de president de 100-jarige Charles McGee, een van de laatste overlevenden van de Tuskegee Airmen, in de schijnwerpers gezet. De Tuskegee Airmen waren in de Tweede Wereldoorlog de eerste zwarte piloten in het Amerikaanse leger.

Dat Trump in het gevlij probeert te komen bij zwarte kiezers was twee dagen voor de State of the Union-toespraak ook al zichtbaar. Tijdens de grootste sportwedstrijd van het jaar, de Super Bowl, werd er door het campagneteam van de president een spotje uitgezonden met in de hoofdrol Alice Johnson (zie onderstaande video). Johnson werd in de jaren negentig van de vorige eeuw wegens een geweldloos drugsmisdrijf veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Maar in juni 2018, na bemiddeling van Kim Kardashian, had Trump haar gratie verleend. ‘Politicians talk about criminal justice reform. President Trump got it done,’ luidde de boodschap.

Om te worden herkozen in november doen de president en zijn team er alles aan zijn aandeel onder zwarte kiezers (2016: acht procent) te vergroten. ‘What have you got to lose?’ vroeg Trump de zwarte gemeenschap tijdens de verkiezingscampagne van 2016. En vier jaar later laat de president bijna geen moment voorbijgaan zonder te melden dat het werkloosheidspercentage onder zwarte Amerikanen nog nooit zo laag is geweest (minder dan zes procent).

In een swing state als Michigan, waar Trump in 2016 met slechts 10.000 stemmen verschil van Hillary Clinton won, kan een kleine toename in de steun van zwarte kiezers al van doorslaggevend belang zijn. De president heeft in de The Great Lakes State bovendien een troef achter de hand: het verlenen van gratie aan Kwame Kilpatrick, de oud-burgemeester van Detroit.

In de herfst van 2001 wordt Kwame Kilpatrick, hij is dan 31 jaar oud, verkozen tot de jongste burgemeester in de geschiedenis van de Motor City. In zijn inaugurele rede roept hij iedereen in de regio op samen te werken aan de wederopbouw van Detroit.

De 1,95 meter lange en 140 kilo zware politicus is een imposante verschijning. Met zijn dure maatpakken en gigantische diamant in zijn oor wordt Kilpatrick al snel de ‘hip-hop mayor’ genoemd. Tijdens de Democratische Nationale Conventie in 2004 — waar ook ene Barack Obama van zich laat horen — behoort Kilpatrick tot een selecte groep prominente partijleden die het publiek mogen toespreken.

In de loop der tijd steken echter ook zorgwekkende verhalen over de extravagante levensstijl van de burgemeester de kop op. Kilpatrick heeft verschillende maîtresses en komt in de problemen als twee voormalige leden van zijn beveiligingsteam bij het hoofd van de afdeling Internal Affairs melding maken zijn misdragingen. Wanneer de drie vervolgens worden ontslagen, slepen ze Detroit, de Detroit Police Department (DPD) en Kilpatrick wegens machtsmisbruik voor de rechter. De burgemeester ontkent in alle toonaarden. Volgens Kilpatrick maakt de zaak deel uit van een lafhartige mediacampagne die erop gericht is hem te besmeuren.

In 2005 wordt Kilpatrick door het tijdschrift Time uitgeroepen tot een van de slechtste burgemeesters van het land. Het wordt hem onder andere aangerekend dat hij meer dan 200.000 dollar gemeenschapsgeld heeft besteed aan dure reisjes, copieuze maaltijden en exclusieve drank. Eén uitgave springt er in het bijzonder uit: het is de luxe auto die Kilpatrick voor 24.995 dollar — bedragen boven de 25.000 dollar moeten door de gemeenteraad worden goedgekeurd — voor zijn vrouw least.

Als in 2007 het proces tegen de burgemeester van start gaat, wordt Kilpatrick verder in het nauw gedreven wanneer blijkt dat hij onder ede heeft gelogen over de verhouding die hij heeft met het hoofd van zijn staf. Het levert vervolgens spectaculaire tv-beelden op als Kilpatrick, met zijn vrouw naast hem, het boetekleed aantrekt en de inwoners van Detroit excuses aanbiedt voor zijn amoureuze escapades (zie onderstaande video).

De gemeenteraad van Detroit is Kilpatrick inmiddels zat. En ook binnen de zwarte gemeenschap brokkelt de steun voor de burgemeester in hoog tempo af. Jarenlang hebben zijn aanhangers kritiek op Kilpatrick weggewuifd. Maar de grens is nu wel bereikt. Het tij valt niet meer te keren. Kilpatrick wordt schuldig bevonden, moet een schadevergoeding van miljoenen dollars betalen en wordt gedwongen af te treden.

Na een uitgebreid federaal onderzoek wordt Kilpatrick in de zomer van 2010 opnieuw voor de rechter gesleept. Er worden de oud-burgemeester door het OM 30 strafbare feiten ten laste gelegd. Zo zou Kilpatrick onder meer 24 familieleden en vrienden op de loonlijst van Detroit hebben gezet die een salarisverhoging ontvingen van gemiddeld 36 procent per jaar. Ook zou Kilpatrick van aanzienlijke bedragen die hij tijdens zijn burgemeesterschap aan ‘giften’ ontving geen melding hebben gedaan. Volgens de aanklagers gaat het om smeergeld dat door bedrijven is betaald in ruil voor de toewijzing van grote opdrachten. Kilpatrick wordt er verder van verdacht de belastingen te hebben ontdoken, en meer dan een half miljoen dollar te hebben onttrokken aan een naar hem vernoemd charitatief fonds ter financiering van zijn verkiezingscampagne en het zomerkamp van zijn kinderen.

Daarnaast wordt Kilpatrick er van beschuldigd samen met zijn vader en projectontwikkelaar Bobby Ferguson miljoenen dollars achterover te hebben gedrukt. Het trio zette volgens het OM aannemers die opdrachten van Detroit binnensleepten onder druk werkzaamheden uit te laten voeren door het bedrijf van Ferguson. De projecten die door Ferguson vervolgens werden aangenomen, gingen bijna allemaal gepaard met extreme kostenoverschrijdingen, en soms werd er zelfs helemaal geen werk verricht. De winsten die op deze wijze illegaal werden verkregen, verdeelden de drie heren onderling.

In het voorjaar van 2013 wordt Kilpatrick door een jury schuldig bevonden aan 24 van de 30 ten laste gelegde feiten. En een half jaar later wordt de oud-burgemeester veroordeeld tot een gevangenisstraf van 28 jaar zonder de mogelijkheid tot vervroegde invrijheidstelling. Het is één van de zwaarste straffen van corruptie voor een Amerikaanse overheidsdienaar ooit.

Eind januari is Pete Karmanos, een van de oprichters van het softwarebedrijf Compuware, te gast in de wekelijkse ‘No BS News’-podcast van de Detroitse journalist Charlie Leduff. Karmanos (76) verklaart een fan van Kwame Kilpatrick te zijn: ‘What we had was an arrogant mayor — a really smart one, by the way . . . He’d done absolutely zero.’ De miljonair gaat zelfs nog een stapje verder door de vervolging van de oud-burgemeester te omschrijven als ‘a modern-day lynching’. Hij verrast Leduff vervolgens met de mededeling dat hij een brief met een gratieverzoek voor Kilpatrick bij president Trump heeft laten afleveren.

Karmanos, een Republikein die in het verleden grote bedragen heeft gedoneerd aan de campagne van de president, is ervan overtuigd dat Trump het verzoek serieus in overweging zal nemen. Het vrijlaten van Kilpatrick, die ongeveer een kwart van zijn straf erop heeft zitten, kan de president namelijk helpen Michigan tijdens de aanstaande presidentsverkiezingen te winnen. Karmanos: ‘If Trump gives him clemency before the election, where do you think he could help Trump’s campaign in? You don’t think Kilpatrick would go to the black community? You don’t think that would help him in the black community?’

Een eventuele verlening van gratie aan de controversiële Kilpatrick zal niet goed vallen bij de witte Trump-stemmers in Michigan. Maar ze zullen hun president hoogstwaarschijnlijk niet laten vallen. Wat Trump tijdens de campagne voor de vorige verkiezingen zei, lijkt immers nog altijd te gelden: ‘I could stand in the middle of Fifth Avenue and shoot somebody and I wouldn’t lose any voters.’

 

Meer lezen?

https://www.freep.com/story/opinion/columnists/brian-dickerson/2020/01/29/kwame-kilpatrick-trump-pardon-pete-karmanos/4602015002/
https://www.detroitnews.com/story/news/local/detroit-city/2020/01/28/state-lawmaker-calls-trump-commute-kwame-kilpatricks-sentence/4599687002/
https://www.freep.com/story/news/local/michigan/detroit/2020/01/27/pete-karmanos-asks-trump-free-kwame-kilpatrick-lynching/4591375002/
https://www.metrotimes.com/news-hits/archives/2020/01/28/would-setting-kilpatrick-free-help-or-hurt-trump-in-michigan

Een gevoelstemperatuur van min 10. Nee, echt prettig is het niet om zeven uur ’s ochtends op de campus van Drake University in Des Moines, Iowa. Maar honderden fans van president Donald Trump laten zich door de kou niet kisten. Op deze laatste donderdag van januari staan ze al uren in de rij voor het Knapp Center, het basketbalstadion van de universiteit waar aan het eind van de middag een rally van hun held zal plaatsvinden.

Voor in de rij ruimen mensen de tentjes op waarin ze de nacht hebben doorgebracht. Anderen houden zich ondertussen warm met de dekens die ze om zich heen hebben geslagen, en kijken naar een enorm videoscherm waarop een aflevering wordt vertoond van Real News Update, een webcast die wordt gepresenteerd door de schoondochter van Trump, Lara (de vrouw van Eric).

Er lopen verschillende verkopers rond die MAGA-petjes en Trump-vlaggen voor tien dollar verkopen en buttons voor vijf dollar. De meeste handelaren komen niet uit Iowa. Als een soort kermis volgen ze de rallies door het hele land.

Joe Burriola, een 60-jarige muzikant uit Des Moines, heeft de nacht samen met zijn zwager Gary (zie bovenstaande foto, Joe staat rechts) doorgebracht in een tentje voor het Knapp Center. Beide heren hebben het erg koud gehad. Gelukkig had iemand in de tent naast ze een kleine kachel bij zich en hebben ze de nachtelijke uren kunnen vullen met gesprekken over van alles en nog wat.

Op mijn vraag waarom hij president Trump steunt geeft Burriola het volgende antwoord: ‘He’s not a politician. He’s a businessman. And I like how he’s standing up for the people. He’s putting America first and making the rest of the world pay their fair share.’ Hij moet niks hebben van Obama, die zijn tijd alleen maar verspeelde door continu excuses aan andere landen aan te bieden ‘making us look weak’. Mijn zorgen over de breuk in het bondgenootschap tussen de VS en Europa wuift Burriola weg: ‘Sometimes tensions can be good’. En ook van de wijze waarop onder Trump de verdeeldheid in Amerika alleen maar is toegenomen wil de vriendelijke Iowan niks weten. Immers, zo stelt hij: ‘It wouldn’t matter what Trump did. People don’t want to come together.’

Burriola denkt dat Joe Biden uiteindelijk de Democratische nominatie voor het presidentschap zal binnenslepen. Maar zorgen hoeft Trump zich daar niet over te maken. Kijk maar naar de slecht bezochte bijeenkomsten van de voormalig vicepresident: ‘They can’t even give away tickets to see Biden.’ Over Bernie Sanders wil Burriola ook nog wel wat kwijt. ‘He’s a socialist.’ En hoewel socialistische principes op kleine schaal volgens hem soms prima werken: ‘Big government taking care of people just don’t work.’ Ik vraag tot slot naar de bijna afgeronde impeachmentprocedure tegen Trump. ‘It’s phony, I don’t agree with it,’ zegt Burriola. ‘They are trying to do anything to get rid of Trump.’

Een dag eerder ontving ik een mailtje van het perskantoor van het Witte Huis dat mijn verzoek om een perskaart voor de rally was goedgekeurd: **CREDENTIAL APPROVED**. En daarom sta ik even later, samen met onder meer een Duitse en Japanse tv-ploeg, in de rij voor de media check-in. Laptops en camera’s moeten namelijk uren voor aanvang van de rally klaar worden gezet zodat de Secret Service de tijd heeft het pand en alle spullen grondig te controleren.

Na het laten zien van mijn paspoort loop ik per ongeluk met de cameramensen mee naar de zaalvloer, in plaats van naar de plek voor de schrijvende pers in de nok van het stadion. Iemand van de organisatie vindt het echter het geen probleem als ik, direct achter de ploeg van Fox, mijn spullen neerzet zodat ik daar later op de dag kan gaan zitten. Terwijl tientallen cameramensen bezig zijn met het uitstallen van hun apparatuur heerst er in de rest van de arena, waar over een uur of tien een kolkende massa bezit van zal nemen, een vredige sfeer. Het podium waarop Trump zal spreken staat op zo’n 50 meter afstand van de met hekken afgeschermde ruimte voor de pers.

Een half uur later ben ik op weg naar Waukee, een voorstad van Des Moines. Het toeval wil namelijk dat daar diezelfde ochtend een verkiezingsbijeenkomst van Joe Biden plaatsvindt. In de gymzaal van het Vince Meyer Learning Center zal de voormalig vicepresident om elf uur een toespraak geven. En met nog maar vier dagen te gaan tot de voorverkiezing (caucus) in Iowa zijn de belangen groot. Biden gaat landelijk in de meeste peilingen nog altijd aan kop, maar de verwachting is dat hij de caucus in Iowa niet zal winnen. Bernie Sanders lijkt de beste kansen te hebben. Maar ook senator Elizabeth Warren (Massachusetts) en Pete Buttigieg (de oud-burgemeester van South Bend, Indiana) mogen nog hopen op een zege in de Hawkeye State.

In de gymzaal in Waukee valt de scheve reporter-to-voter ratio op: er wachten naast zo’n 300 Iowans ook ongeveer 100 journalisten op Biden. En het is grappig te zien hoe verslaggevers steeds dezelfde personen in het publiek benaderen voor een kort interview (zie bovenstaande foto). Vooral een oudere man die een imposante pet draagt met de tekst ‘USS Enterprise CVN-65’ – een vliegdekschip dat tussen 1961 en 2012 operationeel was – is in trek. Hij wordt door zeker vijf verschillende journalisten ondervraagd.

Voordat Biden de zaal betreedt, wordt eerst zijn nieuwste campagnespot vertoond (zie de bovenstaande video). In het filmpje van een minuut zet de voormalig vicepresident zich scherp af tegen president Trump. ‘Character matters’ is de boodschap die de Biden in zijn daaropvolgende toespraak meerdere malen herhaalt. ‘Does it matter if a president lies? Does it matter if a president has no moral compass?’, vraagt hij de mensen in de zaal.

Biden maakt wat houterig gebruik van een teleprompter, maar dat lijkt zijn aanhang niet te deren. Bij elke aanval op Trump wordt er geklapt, gejoeld en instemmend geknikt. ‘This guy is amazing man,’ verzucht de Democratische presidentskandidaat. Want ga maar na. In de wereld van Trump ‘up is down, lies are truth and allies are enemies.’ En vier jaar Trump is al erg genoeg, maar acht jaar Trump ‘will fundamentally change the nature of our society, and we can’t let that happen.’ Dus, concludeert Biden, is het simpel: ‘The character of the nation is on the ballot.’ Het is opvallend dat de voormalig vicepresident, die Trump maar liefst 64 keer noemt, met geen woord rept over zijn Democratische concurrenten in de strijd om de nominatie. En ook de impeachmentprocedure tegen de president komt niet ter sprake.

Na afloop van de bijeenkomst spreek ik het echtpaar Jeanne en Terry Williamson uit Des Moines. In hun kiesdistrict vertegenwoordigen ze Biden als precinct captain. Jeanne, een 68-jarige gepensioneerde jeugdwerker, vertelt mij dat ze hiertoe hebben besloten na een goed gesprek met een vrijwilliger van het campagneteam van de voormalig vicepresident die enkele maanden geleden bij hen aanklopte. ‘With so many good candidates it was a really hard decision for us. We want all of these candidates to get a seat in the new administration,’ zegt ze. Elizabeth Warren en Bernie Sanders vielen snel af. Want, zo vult de 73-jarige oud-ingenieur Terry aan: ‘We’re moderates. And they are too far left.’ Amy Klobuchar is het ook niet geworden. Opnieuw Terry: ‘She’s very good, but I don’t know if a woman can take Trump out.’ Van Mayor Pete waren de twee echtelieden ook wel gecharmeerd – Jeanne: ‘He’s very smart. He’s going places’ – maar zijn jonge leeftijd (38) en gebrek aan ervaring gaven uiteindelijk de doorslag om voor Biden te kiezen. Komend weekend hebben Jeanne en Terry nog verschillende afspraken met vrienden, kennissen en buurtgenoten om te proberen ze te overtuigen. Toch proef ik nog wel enige twijfel over hun steun voor de voormalig vicepresident. ‘I like to feel a little more energy,’ erkent Jeanne.

Rond 14 uur ben ik terug op de campus van Drake University. De rij voor de ingang van het Knapp Center is inmiddels flink gegroeid. En het is geen verrassing, maar toch: 99 procent van de mensen is wit. En ongeveer 50 procent draagt een rode MAGA-pet. Ik zie daarnaast ook een jongen van een jaar of twintig in een trui van de Confederate Flag en iemand met een shirt aan met daarop LGBT, wat blijkt te staan voor Liberty, Guns, Bible, Trump. Op het grote videoscherm worden de mensen opgeroepen tegendemonstranten – de League of United Latin American Citizens organiseert een ‘Stop the Hate’-rally – niet aan te vallen, maar tegemoet te treden met hun Trump-borden in de lucht en het scanderen van de naam van de president.

Om 14.45 uur gaan de deuren van het Knapp Center open. En even voor 17 uur is de arena (capaciteit: iets meer dan 7.000) vol. Honderden mensen, waaronder ook tientallen journalisten, komen er niet meer in.

Iets na 17 uur start de rally met een gebed: ‘We recognize your hand in his election. We ask for another four years and the blessings for our man’. Vervolgens is een Republikeinse afgevaardigde uit het staatsparlement van Iowa aan de beurt om de belofte van trouw aan de vlag af te leggen: ‘Please join me as we pledge allegiance to the world’s greatest flag.’ Een vertolking van het Amerikaanse volkslied (The Star Spangled Banner) mag uiteraard ook niet ontbreken. Daarna wordt het publiek zorgvuldig klaargestoomd voor de hoofdattractie. Onder meer de Republikeinse voorzitter van het staatsparlement van Iowa, de voorzitter van de Republikeinse partij in Iowa en de campagnemanager van Trump (Brad Parscale) betuigen niet alleen hun liefde voor de president, maar gaan ook ongekend hard tekeer tegen de Democraten. Vicepresident Mike Pence (‘I stand with Donald Trump’) sluit dit deel van het programma af door de mensen in de arena te vragen net zo hard te vechten voor de herverkiezing van Trump als de president de afgelopen jaren voor hen heeft gevochten. Het antwoord van de kolkende massa laat geen ruimte voor twijfel. ‘Four more years,’ klinkt het uit duizenden kelen.

Enkele minuten later word ik op mijn rug getikt. Het is Joe Burriola, de man die ik eerder die dag in de kou buiten sprak. Hij straalt en vertelt mij met volle teugen te genieten. ‘You cannot defend the First Amendment without the Second,’ staat er op zijn t-shirt.

En dan, om 19.12 uur, is het zover. Het nummer ‘God Bless the U.S.A.’, een patriottisch lied uit 1984 van de countryzanger Lee Greenwoord, galmt door de zaal: ‘And I’m proud to be an American/Where at least I know I’m free’ (zie bovenstaande video). Klappend komt Trump het podium op. Toch opmerkelijk dat hij in Iowa is, terwijl vier Democratische kandidaten voor het presidentschap Washington D.C. in verband met de impeachmentprocedure niet kunnen verlaten.

‘I have worked so hard for this state,’ zijn de eerste woorden van de president. Hij verwijst vervolgens naar de twee handelsverdragen die hij recentelijk met China en Mexico en Canada heeft gesloten. De deal met de buren van de VS, de USMCA vervangt NAFTA, omschrijft Trump als ‘the biggest trade deal in the history’. En, zo kondigt hij aan, ‘Europe is next’. De president verwacht dat beide akkoorden de economie een extra zetje in de rug zullen geven. En dat terwijl het al zo goed gaat met ‘the so called Trump-economy’. De werkloosheid is extreem laag en de lonen groeien sterk.

Het verhaal van Trump gaat er bij zijn aanhangers in als koek. Vrijwel continu worden er dingen geroepen als ‘We love you Mr. President’ en ‘Thanks for standing up for us’. Amerika is sterker, veiliger en welvarender dan ooit, menen de president en zijn fanatieke base. Het is tevens de strekking van een nieuw campagnespotje dat op zondag 2 februari tijdens de Super Bowl tussen de San Francisco 49-ers en de Kansas City Chiefs zal worden uitgezonden (zie onderstaande video).

De president komt niet zonder reden naar Iowa. Enkele dagen voordat de Democraten in de staat voor het eerst hun voorkeur voor een kandidaat kenbaar kunnen maken, wil hij zijn spierballen tonen. Trump verloor in 2016 de voorverkiezingen in Iowa van senator Ted Cruz (Texas). Elf maanden later won hij als presidentskandidaat de staat wel, met negen procentpunt verschil van Hillary Clinton. 31 counties die in zowel 2008 als 2012 voor Barack Obama hadden gestemd, gingen toen voor de Democraten verloren.

De president is er op gebrand een tweede keer te worden verkozen. ‘This November we’re going to defeat the radical social democrats who are right down the street,’ zweept hij het publiek op. Maar tegelijkertijd waarschuwt hij ze ook: ‘If we don’t win your farms are going to hell.’ De kans daarop acht de 45e president in de Amerikaanse geschiedenis echter niet groot. Zo trekt Joe Bidden volgens hem bijvoorbeeld nauwelijks publiek. En schieten zijn toespraken alle kanten op: ‘Sleepy Joe is so lost he doesn’t know what he’s talking about.’

De Democratische partij wordt tegenwoordig sowieso bestuurd door ‘left-wing extremists’, daar kunnen de mensen in Iowa na een jaar lang presidentskandidaten op campagne te hebben moeten ontvangen wel over meepraten: ‘You guys had a front seat to the totally sick left,’ aldus Trump. Hij spiegelt zijn gehoor de keuze voor die in de herfst gemaakt moet worden. Een keuze tussen ‘American freedom and socialism.’ Bang voor verlies is de president overigens niet. De Democraten zullen het onderspit delven ‘because America will never be a socialist country.’

In zijn toespraken valt Trump eigenlijk altijd wel de pers – oftewel ‘the enemy of the people’ – aan. Toch is het vreemd om de president van de Verenigde Staten dingen te horen zeggen als ‘The fakers back there. They are sick people.’ En het is ook best eng. Want op dat soort momenten laten de mensen in de zaal direct massaal hun afkeuring blijken. Duimen gaan omlaag, er wordt gejoeld en vooral CNN-presentator Jim Acosta (zie de onderstaande foto) is het mikpunt van bespottingen: ‘Pay attention Acosta!’ Zonder enige wroeging wakkert Trump zo de haat jegens de media aan. Katy Tur, een journaliste van nieuwszender MSNBC, schreef een paar jaar geleden in haar boek ‘Unbelievable’ dat tijdens de campagne van 2016 verschillende verslaggevers beveiliging nodig hadden. Ik kan me er wel iets bij voorstellen. Jeanne Williamson, die ik eerder die dag sprak tijdens de verkiezingsbijeenkomst van Biden in Waukee, vertelde mij dat een cameraman van CNN haar had gezegd de CNN-sticker op zijn camera tijdens rallies van Trump altijd af te plakken om problemen te voorkomen.

Tijdens zijn speech refereert Trump één keer naar zijn voorganger. En de manier waarop hij dit doet is veelzeggend, namelijk door de nadruk te leggen op de tweede naam van de vorige president: Barack Hussein Obama. Blijkbaar zit de afkeer nog altijd diep bij Trump, die ooit de racistische complottheorie dat Obama geen Amerikaan zou zijn lucht inblies. Bijna vier jaar na de vorige verkiezingen moet ook Hillary Clinton het verschillende malen ontgelden. ‘Let’s take another crack at Crazy Hillary. Would that be OK? She was so easy,’ zegt de president. En ja hoor, zijn fans stellen niet teleur. ‘Lock her up,’ wordt er geroepen. De obsessie van Trump voor Clinton haalt wel de nodige vaart uit de toespraak. Na ongeveer 45 minuten vertrekken de eerste mensen, en beginnen er in de zaal en op de tribunes lege plekken te ontstaan. Joe Burriola, die de nacht in een tentje doorbracht en daarna nog uren in de kou moest wachten om binnen te komen, gaat ook lang voordat de president klaar is op huis aan.

Zelf kan Trump er nog geen genoeg van krijgen. ‘Look, you know, I could make this speech really short. All I have to do is say, ‘Uh, hello, Iowa. You have no choice but to vote for me,’ deelt hij zijn fans mee. ‘Otherwise everything you have loved in your entire life will be gone. Goodbye, Iowa. Have a good time.’ Instead, I work my ass off up here, OK? True. You think this is easy? It’s a little hot in this room! This room wasn’t designed for this many people.’ Er volgt daarna onder meer nog een onnavolgbaar betoog van de president waarin hij probeert uit te leggen waarom juist hij degene is die het Amerikaanse volk beschermt tegen aantasting van de sociale zekerheid en de zorg. Zo zouden Democraten achter de schermen bijvoorbeeld actief plannen aan het smeden zijn ‘to give health care and social security away to illegal aliens’.

Na bijna anderhalf uur sluit Trump zijn onstuimige relaas af. In plaats van in te haken op zijn nieuwe verkiezingsslogan ‘Keep America Great’, wordt er (wederom) een oud stokpaardje van stal gehaald. ‘The best is yet to come,’ aldus de president. ‘Because together we will make America wealthy again. Together we will make America strong again. Together we will make America safe again. And together we will make America great again.’

Onder de klanken van de Rolling Stones-hit ‘You Can’t Always Get What You Want’ stroomt de arena leeg. Alhoewel, dat lijkt zo, want in het trappenhuis en de gangen van het Knapp Center staat de boel vervolgens volledig vast. De organisatie houdt de deuren nog even dicht om te voorkomen dat het konvooi van de president in de drukte vast komt te staan. Omringd door MAGA-petjes en t-shirts en truien met schreeuwerige teksten moet ik even bijkomen van hetgeen ik de afgelopen uren heb gezien en gehoord. Ik doe mijn oortjes in en droom weg bij het nummer ‘The Rubberband Man’ van The Detroit Spinners.

Als Trump tien minuten later blijkbaar de wijk uit is, en de deuren van het sportstadion worden geopend, loop ik met een hoofd vol gedachten de vrieskou van Des Moines in. Ik heb vandaag een Republikeinse partijmachine in actie gezien die op oorlogspad was. Een partij die bovendien het algemeen belang ondergeschikt lijkt te hebben gemaakt aan het streven naar verdeeldheid.

Een technicus die naast me zat, en die bij talloze rallies van Trump aanwezig is geweest, omschreef de show van de president als ‘political stand up comedy for a wrestling audience’. Ik vind het treffend verwoord. Och, arm Amerika.

 

De speech die president Donald J. Trump op donderdag 30 januari 2020 in Des Moines, Iowa gaf is hieronder in zijn geheel te zien.

Op 5 februari 1999 maakt ene Vince Carter zijn debuut in de NBA (National Basketball Association). De 22-jarige basketballer van de Toronto Raptors scoort in zijn eerste wedstrijd tegen de Boston Celtics 16 punten, geeft twee assists en pakt drie rebounds. Carter, die in Toronto al snel de bijnaam Air Canada verwerft, wordt aan het eind van het seizoen uitgeroepen tot Rookie of the Year.

Het daaropvolgende seizoen al bereikt Carter de status van legend. Zijn uitzinnige dunks tijdens de Slam Dunk Contest in februari 2000 zetten basketbalfans over de hele wereld in vuur en vlam. En dan volgt er in de herfst van datzelfde jaar tijdens de Olympische Spelen in Sydney ook nog ‘le dunk de la mort’ van Carter (1.98 meter) over de ongelukkige Fransman Frédéric Weis (2.18 meter).

In Sydney wint Carter samen met zijn NBA-collega’s een gouden plak. Hij verruilt vervolgens in 2004 de Toronto Raptors voor de New Jersey Nets, en speelt daarna ook nog voor de Orlando Magic (2009-2010), de Phoenix Suns (2010-2011), de Dallas Mavericks (2011-2014), de Memphis Grizzlies (2014-2017), de Sacramento Kings en vanaf 2018 voor de Atlanta Hawks. Een titel in de beste basketbalcompetitie ter wereld weet Carter niet te winnen. Wel wordt hij acht keer gekozen in het All-Star Team.

De afgelopen jaren heeft Carter zich geschikt in de rol van teamplayer. En mede daardoor staat de 42-jarige basketballer  in zijn 22e seizoen in de NBA op dit moment nog altijd een paar keer per week op het veld. Op zaterdag 4 januari 2020 schrijft Carter zich zelfs de geschiedenisboeken in door als eerste NBA-speler ooit in vier verschillende decennia te hebben gespeeld. In de harde en blessuregevoelige wereld van de topsport is het een onwerkelijke prestatie. Maar als topsport bedrijven in vier verschillende decennia ‘onwerkelijk’ is, hoe moet je dan een carrière omschrijven die vijf (!) decennia beslaat?

In het midden van de vorige eeuw worden de Detroit Red Wings in korte tijd vier keer kampioen in de NHL (National Hockey League), de belangrijkste ijshockeycompetitie ter wereld. De Canadees Gordie Howe (1928) is in die tijd de grote ster van het team. Howe heeft op 16 oktober 1946 zijn debuut in de Motor City gemaakt. Hij komt in totaal 25 jaar uit voor de Red Wings, scoort in die periode 800 keer en wordt 23 keer verkozen in het All Star Team. Na zijn afscheid van Detroit in 1971 speelt Howe zes seizoenen voor de Houston Aeros en de New England Whalers in de WHA (World Hockey Association), een competitie die de strijd aangaat met de NHL.

Als de WHA in 1979 kopje ondergaat, treden de Whalers onder de naam Hartford Whalers, met de dan 51-jarige Howe in de gelederen, toe tot de NHL. Mede dankzij de Canadees – Mr Hockey speelt alle 80 reguliere wedstrijden, scoort 15 keer en geeft 26 assists – halen de Whalers de playoffs. Op 11 april 1980 speelt Howe zijn allerlaatste wedstrijd. De 52-jarige ijshockeyer heeft dan in vijf verschillende decennia gespeeld: de jaren ’40, ’50, ’60, ’70 en ’80.

In 2015 wordt bekendgemaakt dat de nieuwe brug die tussen Detroit en Windsor (Canada) gebouwd wordt de naam Gordie Howe International Bridge krijgt. ‘That sounds pretty good to me,’ zegt Howe, inmiddels 87 en ernstig ziek, na het nieuws te hebben vernomen tegen zijn zoon.

Gordie Howe sterft uiteindelijk op 10 juni 2016. De brug die zijn naam draagt zal naar verwachting in 2024 klaar zijn.

En daar is niets onwerkelijks aan.

In de jaren negentig van de vorige eeuw blijken Amerikanen steeds vaker bereid een flinke prijs te betalen voor terreinwagens en pick-up trucks die voorheen alleen off road werden gebruikt. En wanneer GM, Ford en Chrysler zich vol overgave op de productie van deze sport-utility vehicles (SUV’s) storten, breken er gouden tijden voor de Big Three uit Detroit aan. Tot de succesnummers van de autoproducenten horen bakbeesten als de Chevy Suburban, de Cadillac Escalade (beide GM), de Lincoln Navigator, de F-150 (beide Ford) en de Jeep Grand Cherokee (Chrysler). De winstmarge op dit soort modellen kan oplopen tot wel 15.000 dollar. En omdat de buitenlandse concurrenten de slag hebben gemist, hebben de Big Three dit deel van de markt bovendien bijna geheel voor zichzelf. Het levert ze op de drempel van het nieuwe millennium recordwinsten op.

Aan het begin van de 21e eeuw worden er in de VS voor het eerst meer SUV’s en trucks verkocht dan normale auto’s (51 om 49 procent, waar dezelfde percentages twintig jaar eerder nog respectievelijk 20 om 80 bedroegen). Maar als in de zomer van 2005 orkaan Katrina verwoestend toeslaat in de Golf van Mexico, en de olieproductie flinke schade oploopt, schiet de benzineprijs omhoog naar drie dollar per gallon: een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder. Over de hele linie gaan de verkopen van de benzine slurpende SUV’s onderuit.

De SUV is tegenwoordig echter weer helemaal terug van weggeweest. Onder meer de lage brandstofprijzen, de productie van efficiëntere modellen, de extreem lage werkloosheid en een explosieve stijging van de aandelenmarkt hebben de verkoop in de VS de afgelopen jaren een flinke boost gegeven. Amerikanen kopen bovendien steeds grotere SUV’s. Zo is bijvoorbeeld ook de nieuwe versie van de Chevrolet Suburban (zie onderstaande foto) iets ruimer dan zijn voorganger.

De Chevy Suburban is een icoon van de Amerikaanse auto-industrie. En begin december 2019 werd het belang van de wagen ook erkend door Hollywood. Tijdens een ceremonie werd toen door de Hollywood Chamber of Commerce de ster onthuld die de Suburban als eerst auto in de geschiedenis op de Hollywood Walk of Fame heeft gekregen. De Suburban was in 1952 voor het eerst in een film te zien. ‘For six decades the Chevrolet Suburban has been Hollywood’s longest-working actor,’ zei Rana Ghadban, CEO van the Hollywood Chamber of Commerce, tijdens de onthulling van de ster voor de auto. ‘Appearing in classic feature films and on must-see television shows, the Suburban is a well-established industry mainstay.’

Uitgestrekt over Hollywood Boulevard liggen meer dan 2.500 sterren van bekende muzikanten, regisseurs, acteurs en tekenfilmfiguren als Donald Duck. En nu dus ook een van een SUV-model uit Detroit.

Meer lezen?
https://eu.usatoday.com/story/money/cars/2019/12/27/suvs-gm-ford-toyota-chevrolet/4408728002/
https://www.freep.com/story/money/cars/general-motors/2019/12/05/chevrolet-suv-hollywood-walk-fame/2623751001/